Habent sua fata libelli. Losy dzieła "De cardinalibus operibus Christi"

Artykuł stanowi próbę rekonstrukcji losów dzieła De cardinalibus operibus Christi, popularnego w szesnastowiecznej dyskusji polemicznej z reformacją. Początkowo, przez kilka dziesięcioleci uznawano je za dzieło św. Cypriana, biskupa Kartaginy, i pod imieniem tego autora funkcjonowało polskich dialogach Marcina Kromera. Także wybitni humaniści stulecia, jak Paweł Manucjusz, zaliczyli do prac Kartaginy. Dopiero Jakub Pameliusz Robert Bellarmin poddali wątpliwość jego autorstwo. Nazwisko autentycznego twórcy 12 mów o najważniejszych wydarzeniach dziejów Chrystusa ustalili niezależnie od siebie Philippus Labbe John Owen, którzy dotarli manuskryptu biblioteki All Souls College Oksfordzie, zawierającego adresie zarówno właściwego adresata dzieła, autora. Koleje recepcji Christi pokazują ciekawe losy książek, odsłaniają warsztat dawnego badacza, a także mogą zainspirować dalszych studiów tym zakresie, gdyż wiele jeszcze dawnych tekstów nie ma ustalonych autorów, chociażby te pism, dawniej przypisywanych Cyprianowi, dzisiaj uznanych nieautentyczne.